YOGASAN योगासन यांचे आपल्या जीवनात अनन्य साधारण महत्व आहे, कारण पुरातन काळापासून ऋषीमुनी यांनी आरोग्य व शरीर याची काळजी घेण्यासाठी योग साधनेचा शोध लागला.
YOGASAN | योगासन संस्कृतीचा आरंभ
योगाचा संस्कृतीतील आरंभ म्हणजे सदाशिव गुरु का महायोगी आध्यात्मिक आणि योग शिक्षक म्हणजे स्वामी शिवानंद तेंडळेकर यांनी केलेला आहे. स्वामी शिवानंद तेंडळेकर यांचा जन्म १८२० नंतर झाला होता. त्यांनी योगाच्या सिद्धांतांच्या मूलांचा शोध घेतला आणि त्याचा उपयोग योगाच्या साधनेसाठी केला.
सदाशिव गुरु का महायोगी ह्या आणि स्वामी शिवानंद तेंडळेकर यांच्या साधनेत नेहमीच ध्यान, आणि आत्मसंयम या योगाच्या महत्त्वाच्या सिद्धांतांची पालना केली. त्यांनी वेदांच्या मूलांचे अध्ययन केले आणि त्यांच्यावर आधारित आणि पारंपारिक योग तत्त्वांच्या विद्यांने समृद्ध जीवनाचे सिद्धांत बनवले.
त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली अधिक लोक योगाच्या साधनेसाठी आणि त्याच्या लाभांसाठी समर्थ झाले. योगाचा संस्कृतीतील प्रसार त्यांनी केला आणि त्याचे सिद्धांत मानवी समाजात सर्वत्र पसरले.
योग दिन हा एक विश्व स्तरावरील महत्त्वाचा आणि आत्मविश्वासाचा आयोजन आहे, ज्यामध्ये लोक साधन, शारीरिक आरोग्य, मानसिक समत्व, आणि आत्मिक विकाससाठी योगाच्या महत्त्वाच्या गुणांचा जागरूकता करतात. योग दिन हा प्रत्येक वर्षी जून महिन्यात 21 जूनला साजरा केला जातो.
योग हा संस्कृतीतील वैदिक काळातील प्राचीन भारतीय परंपरेतील एक महत्त्वाचा अंग आहे. योग संस्कृतीत ध्यान, आसन, आणि प्राणायाम या तीन तत्त्वांवर आधारित असतो. योगाचा मूलमंत्र आहे, “स्थिरं सुखमासनम्”, अर्थात स्थिर आणि सुखी असण्यासाठी ध्यानाचं स्थान आहे. योगाच्या माध्यमातून समग्र मन, शारीरिक आरोग्य, आणि आत्मिक विकास होऊ शकतो. YOGA FOR WEIGHT LOSS
योग दिन हा योगाच्या महत्त्वाचं प्रमोशन करण्याचा आणि समाजातील लोकांना योगाच्या फायद्यांचं जागरूकता करण्याचा अभियान आहे. योग दिनाला साजरा करण्याचा मुख्य उद्दिष्ट योगाच्या महत्त्वाचं विविध आणि अनेक लोकांना सांगण्याचा, योगाच्या फायद्यांचं जागरूकता करण्याचं, आणि योग अभ्यासाच्या महत्त्वाच्या मानव सेवेचं प्रमोशन करण्याचं आहे.
योग दिनाच्या साजर्या लोकांना योगाच्या महत्त्वाचं आणि योगाच्या फायद्यांचं जागरूकता करण्यासाठी विविध कार्यक्रमे आयोजित केली जातात. ह्या दिवशी विविध प्रकारांची योग क्रिया, शिक्षण व्याख्यान, संवाद, योगाच्या फायद्यांची ओळख आणि अभ्यास करण्यासाठी कामगिरी व्यवस्थापित केली जाते.
योग दिनाचा महत्त्व आहे कारण योग हा साधारण माणसाला निरोगी, आनंदी आणि संतुलित जीवन देणारा एक अत्यंत महत्त्वाचा अभ्यास आहे. योग दिनाला योगाच्या महत्त्वाची ओळख करण्यासाठी, योगाच्या फायद्यांच्या जागरूकता करण्यासाठी, आणि योगाच्या फायद्यांच्या शिक्षणाच्या माध्यमातून सामाजिक विश्वास आणि भर वाढविण्यासाठी योग दिनाचा महत्त्व आहे. YOGA FOR WEIGHT LOSS
योगासनांचे प्रकार
योगाचे प्राचीन भारतीय परंपरेतील महत्त्वाचे अंग म्हणजे योगासन. योगासन ह्या अभ्यासात शारीरिक आरोग्य, मानसिक समता, आणि आत्मिक विकास यासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहेत. योगासनांचे विविध प्रकार आणि त्यांची विविध लाभ आहेत. योगासनांचे काही मुख्य प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत: YOGA FOR WEIGHT LOSS
- ताडासन (Tadasana): ताडासन हा शारीरिक आरोग्य वाढविण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त आहे. ह्यातून शरीरातील स्पष्टता, संतुलन, आणि चाचणी वाढते.
- वृक्षासन (Vrikshasana): वृक्षासनाच्या द्वारे ताण, स्थिरता वाढते आणि मस्तिष्काला शांतता मिळते.
- उत्तानासन (Uttanasana): ह्या आसनातून पूर्ण शरीराचा संचालन होतो आणि तो मस्तिष्काची चाचणी वाढवतो.
- पश्चिमोत्तानासन (Paschimottanasana): ह्या आसनातून पीठाची कडी सुलगते आणि त्याची कठीणता कमी होते.
- भुजंगासन (Bhujangasana): ह्या आसनातून कंकाली स्थितीतील शारीरिक आरोग्य वाढतो आणि कंकाली स्थितीतील आरोग्य वाढतो.
- धनुरासन (Dhanurasana): ह्या आसनातून पृष्ठभागाची कमी देखील उत्तम होते आणि त्याची कमी होते.
- सर्वांगासन (Sarvangasana): ह्या आसनातून प्राण शक्ती जागृत होते आणि प्रवाहाला अच्छे रूपात विकास होते.
- हलासन (Halasana): ह्या आसनातून पेटाची कमी होते आणि त्याची संचालना उत्तम होते.
- कोणासन (Konasana): ह्या आसनातून कंकाली स्थितीतील आरोग्य वाढते आणि त्याची कमी होते.
- पादहस्तासन (Padahastasana): ह्या आसनातून पृष्ठभागाची कमी होते आणि त्याची कमी होते.
या आसनांचे सचित्रित करण्यासाठीच्या गुरुंकांचे मार्गदर्शन आवश्यक आहे, आणि हे अभ्यास नियमितपणे केले पाहिजे आणि अनुशासनाने केले पाहिजे. YOGA FOR WEIGHT LOSS
योगासन करण्याने होणारे लाभ
योगासनांचे अनेक महत्त्वाचे लाभ आहेत. योगासन नियमितपणे केल्याने शारीरिक, मानसिक, आणि आत्मिक विकास होतो. खालील आहे काही महत्त्वाचे योगासनांचे लाभ:
- शारीरिक आरोग्य: योगासनांमार्फत शारीरिक लाभ कसे आहेत हे ओळखलं आहे. योगासने शारीरिक लागवड आणि स्थितप्राणायामांमार्फत अत्यंत महत्त्वाचे योगासन आहेत. त्यांच्या माध्यमातून शारीरिक स्फोटता, लचीलपण, आणि स्थिरता मिळते.
- मानसिक समता: योगासनांमार्फत ध्यान, प्राणायाम, आणि ध्यानाच्या अभ्यासामार्फत मानसिक चंचलता आणि चिंता कमी होते. हे मानसिक समता आणि शांतता प्राप्त करण्यात मदत करते.
- आत्मिक विकास: योगासनांमार्फत ध्यान आणि आत्मनिरीक्षणाचे अभ्यास केल्याने आत्मिक विकास होतो. योगासनांच्या माध्यमातून आत्मा संपूर्णतः प्रकाशमय आणि शांत होते.
- तात्पुरत्या: योगासनांमार्फत प्राणायाम आणि ध्यानाचे अभ्यास केल्याने स्थितप्राणायामाची प्राप्ती होते. ह्यामार्फत विचार, विचारांची शांतता आणि मानसिक स्थिरता मिळते.
- रोगनिरोधक क्षमता: योगासनांमार्फत शारीरिक आरोग्य वाढते आणि त्याची स्थिरता बढते. ह्यामार्फत शारीरिक अवस्था सुधारण्याची क्षमता मिळते आणि त्यानंतर विविध रोगांपासून सुरक्षा मिळते.
- प्राणशक्ती: योगासनांमार्फत प्राणायाम आणि ध्यानाच्या अभ्यासामार्फत प्राणशक्ती जागृत होते. त्यामार्फत शरीरातील ऊर्जा स्तर वाढते आणि त्यानंतर सर्व प्रकारच्या शारीरिक आणि मानसिक कष्टांपासून मुक्ती मिळते.
- स्वास्थ्यवर्धक: योगासनांमार्फत अत्यंत स्वास्थ्यवर्धक लाभ मिळते. ह्यामार्फत शरीराची नाजुकता वढते, रक्तचालन चांगला होतो, आणि शरीरातील ताण दूर होते.
अशा प्रकारे, योगासनांचे अनेक महत्त्वाचे लाभ आहेत आणि हे अनुभवण्यासाठी त्यांचे नियमित अभ्यास करावा.
मराठी उखाणे बघण्यासाठी येथे – क्लिक करा YOGA FOR WEIGHT LOSS
योगासन याचा प्रारंभ
योगासनांची इतिहास महान आणि प्राचीन भारतीय संस्कृतीमध्ये आहे. योगासन अशा आधुनिक जीवनशैलीमध्ये एक आवश्यक अंग झाले आहे, परंतु त्याचा उद्भव सामान्य रुपात अत्यंत प्राचीन आहे.
योगासनांचा प्रारंभ वेदकाळातील वेदांमध्ये सापडतो. वेदांमध्ये मोजलेले संकेत योगासनांच्या प्राथमिक प्रचाराचा आहे. वेदांच्या विविध ग्रंथांमध्ये पाण्डवांच्या महाभारतात आणि ऋषी वाल्मीकींच्या रामायणात योगासनांची उल्लेखांची सापडते.
प्राचीन भारतीय संस्कृतीत योगासनांच्या महत्त्वाची अवधारणा आहे. योगासन अशी प्रथम मानव सोडलेली नसलेली प्रथम प्रथम मानव असली तर योगासनांची उल्लेखांची सापडते. योगासनांची सर्वांच्या महत्त्वाची अवघड संस्था आहे.
योगासन आधुनिक माणसाला शारीरिक आरोग्य, मानसिक चंचलता, आणि आत्मिक विकाससाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहेत. आजच्या संदर्भात, योगासनांचा वापर स्थितप्राणायामाची प्राप्ती, सामर्थ्य विकसित करण्यासाठी एक महत्त्वाचे अभ्यास मानले जाते. योगासनांचे अनेक विध आहेत, त्यांच्या प्रत्येकींचा अपघात आहे.
योगासनांची शिक्षा आणि अभ्यास करण्याचा उद्दिष्ट शारीरिक, मानसिक, आणि आत्मिक विकास होतो. योगासनांची सर्वोत्कृष्टता माणसाला आत्मसातत्य, मोजलेले शारीरिक आरोग्य, चंचलता नियंत्रित करणे आणि संतुलनाची प्राप्ती मिळावी, आणि त्याच्यासह सातत्याने प्राणिजीवन आणि मानसिक आरोग्य मिळावे.
योगासनांचे प्रभावशाळक आहेत त्यांचे शारीरिक, मानसिक, आणि आत्मिक स्वास्थ्यावर. योगासन आरोग्य, चंचलता, आणि आत्मिक संतुलन वाढविण्यात मदत करतात, ज्यामुळे ते वजन कमी करण्यात सहाय्य करू शकतात. योगासनांमध्ये काही विशेष आसन आहेत ज्यांचा वापर केल्यास वजन कमी करण्यात मदत होऊ शकते. खासगी, त्यांचा प्रभाव आधीच्या आहाराच्या पद्धतीवर आणि अभ्यासाच्या तर्काच्या साथीच वाढते.
खासगी, खास योगासनांमध्ये अशी आहेत ज्या कमी लागवड, पेटाची चरबी, आणि जांभपाटीच्या उत्ताणात मदत करतात. त्यामध्ये योगासनांची विविध वर्ग असू शकतात, ज्यांमध्ये सुर्यनमस्कार, पादहस्तासन, भुजंगासन, पश्चिमोत्तानासन, धनुरासन, आणि उत्तानपादासन या आसनांचा विशेष महत्त्व आहे. YOGA FOR WEIGHT LOSS
वजन कमी करण्यासाठी योगासन
खालील योगासनांच्या विशेष अभ्यासाने वजन कमी करण्यात मदत होते:
सुर्यनमस्कार (Surya Namaskar): सुर्यनमस्कार हे संपूर्ण शरीराचे व्यायाम म्हणून ओळखले जाते. ह्यामाध्यमातून शरीराची ताण, पेटाची चरबी, आणि जांभपाटी कमी होतात.
पादहस्तासन (Padahastasana): ह्या आसनामार्फत पृष्ठभागाची चरबी कमी होते आणि पेट चटका होते.
भुजंगासन (Bhujangasana): ह्या आसनामार्फत पेटाची चरबी कमी होते आणि पेटची चरबी कमी होते.
पश्चिमोत्तानासन (Paschimottanasana): ह्या आसनामार्फत पेटाची चरबी कमी होते आणि पेटची चर
बालकांसाठी योगासन YOGA FOR WEIGHT LOSS
बालकांसाठी योगासनांचे अभ्यास करण्याचे फायदे अनेक आहेत. योग त्यांच्या शारीरिक, मानसिक, आणि आत्मिक विकासात मदत करते. बालांना योग करण्याच्या विशेष फायदे असतात, ज्यामध्ये संचयित ऊर्जा स्तर वाढते, त्यांची तात्पुरतीता वाढते, आणि शांतता आणि संयमाची अभ्यास वाढते. खासगी, योगासनांचे अभ्यास त्यांच्या शारीरिक संपूर्णता, बाळांच्या गतिविकसिता आणि मानसिक स्थितीवर प्रभाव टाकते.
खासगी, बालांसाठी योगासन अत्यंत लाभकारी आहेत ज्यामध्ये त्यांच्या शारीरिक आणि मानसिक विकासाच्या सर्वांगीण विकासात मदत होते. त्यामध्ये काही उपयुक्त योगासन खासगी बालांसाठी आहेत:
- भुजंगासन (Bhujangasana): ह्या आसनामार्फत बालांना पीठाची कमी होते आणि त्यांची ताण वाढते.
- ताडासन (Tadasana): ह्या आसनामार्फत बालांना उंची वाढते, त्यांच्या संतुलनाची प्रज्ञा वाढते, आणि त्यांच्या शरीरातील स्फोटता वाढते.
- बालासन (Balasana): ह्या आसनामार्फत बालांना आत्मसंतुष्टी मिळते, त्यांची शांतता वाढते, आणि संज्ञानाची विकसिता होते.
- वृक्षासन (Vrikshasana): ह्या आसनामार्फत बालांना संतुलन, स्थिरता, आणि धैर्य वाढते.
- सुप्त बद्ध कोणासन (Supta Baddha Konasana): ह्या आसनामार्फत बालांना आणि कुशलता वाढते, त्यांची चाचणी सुधारते, आणि शांतता मिळते.
- बालांसाठी ध्यान (Meditation for Kids): मनाची शांतता, धैर्य, आणि मनोनिग्रह अभ्यास करण्यासाठी बालांना ध्यानाचे अभ्यास फायदेशीर आहे.
बालांसाठी योगासनांच्या अभ्यासामुळे त्यांची संतत विकासाची प्रक्रिया समर्थित केली जाते आणि त्यांचा शारीरिक, मानसिक, आणि आत्मिक विकास होते.